ΟΜΟΡΦΟ και ΥΓΙΕΣ ΣΤΟΜΑ :16 Οδηγίες Στοματικής Υγιεινής

16   ΟΔΗΓΙΕΣ

ΓΙΑ   ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ   ΒΟΥΡΤΣΙΣΜΑ

Το ότι το καλό βούρτσισμα των δοντιών τα προστατεύει από την τερηδόνα, δεν αποτελεί προφανώς είδηση. Τι γίνεται όμως όταν ο τρόπος με τον οποίο βουρτσίζουμε τα δόντια μας τα καθιστά πιο ευαίσθητα στην πλάκα, στην τερηδόνα και στην ουλίτιδα;

Παρακάτω αναφέρονται πρακτικές οδηγίες, τις οποίες πρέπει να έχετε υπ’ όψιν σας, για ένα αποτελεσματικό βούρτσισμα που θα κρατήσει τα δόντια και τα ούλα σας υγιή για πολλά χρόνια.

·Χρόνος Βουρτσίσματος

Ο σωστότερος χρόνος βουρτσίσματος είναι αμέσως μετά το φαγητό, ώστε να μην προλάβουν τα μικρόβια να επεξεργαστούν τις τροφές και να παράξουν τα οξέα που καταστρέφουν τα δόντια.

· Συχνότητα Βουρτσίσματος

Το βούρτσισμα πρέπει να γίνεται  αμέσως μετά το γεύματα.

Αυτό για τους περισσότερους από εμάς είναι συνήθως πρακτικώς αδύνατον.

Πρέπει να βουρτσίζουμε τουλάχιστον 2-3 φορές την ημέρα και ειδικά το βράδυ πριν κοιμηθούμε, οπότε μειώνεται η ροή του σάλιου κατά 98%, πράγμα που ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των μικροβίων στο στόμα.

·Διάρκεια Βουρτσίσματος. 

Οι περισσότεροι από εμάς δεν αφιερώνουν στο βούρτσισμα τα 2 έως 3 λεπτά που απαιτούνται για να καθαρίσουν καλά όλες τις επιφάνειες των δοντιών – αν φτάσουμε στο 1 λεπτό, θεωρείται σχεδόν… θαύμα. Μελέτες έδειξαν ότι το 60% βουρτσίζουν τα δόντια τους 30-40 δευτερόλεπτα!!!

Για να λύσετε οριστικά το πρόβλημα αυτό, βάλτε ένα χρονόμετρο (σαν κι αυτό που χρησιμοποιείται στην μαγειρική) στο μπάνιο και ρυθμίστε το στα 2 ή 3 λεπτά, ειδάλλως αγοράστε μια ηλεκτρονική οδοντόβουρτσα με χρονόμετρο.

·Κοιτάζουμε πώς και τι βουρτσίζουμε . 

Όταν βουρτσίζουμε τα δόντια μας πρέπει να κοιτάμε στον καθρέφτη, για να βλέπουμε ποια ακριβώς επιφάνεια καθαρίζουμε, καθώς είναι πολύ εύκολο να παραλείψουμε τα σημεία κοντά στη γραμμή των ούλων. Αυτό όμως είναι πολύ κακό, διότι εκεί συσσωρεύονται τα υπολείμματα των τροφών και κατά συνέπεια η ανάπτυξη των  μικροβίων και η αρχή δημιουργίας της οδοντικής πλάκας.

Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζονται και τα πίσω δόντια, διότι αν η κεφαλή της οδοντόβουρτσας «χτυπάει» στο τοίχωμα του στόματος, είναι πολύ πιθανό να μην τα βουρτσίζουμε καθόλου.

Αντιθέτως, εάν κοιτάζουμε προσεκτικά κάθε μας κίνηση, αυξάνονται οι πιθανότητες να καθαρίσουμε όλα τα δόντια, μπροστινά και πίσω, πάνω και κάτω μέσα και έξω.

Τέλος αφού ξεπλύνετε τα δόντια σας ρίξτε μια ματιά ειδικά στις επιφάνειες των πρόσθιων δοντιών που φαίνονται εύκολα ώστε να δείτε αν γυαλίζουν . Όταν τα δόντια φαίνονται θαμπά σημαίνει ότι δεν έχουν βουρτσιστεί καλά και χρειάζονται επί πλέον τοπικό βούρτσισμα.

·Μη  βουρτσίζέτε με κινήσεις μπρος πίσω. 

Η εξωτερική στοιβάδα των δοντιών (η αδαμαντίνη ουσία, που είθισται να αποκαλείται «σμάλτο» των δοντιών) αποτελείται από πυκνούς  μικροσκοπικούς  ραβδοειδείς κρυστάλλους, οι οποίοι  είναι τοποθετημένοι ο ένας δίπλα στον άλλο.

Όταν βουρτσίζουμε τα δόντια με ευθείες παλινδρομικές μπρός πίσω κινήσεις, τις φθείρουμε με την αποτριβή που δημιουργείται, εξασθενώντας έτσι τα δόντια επιφανειακά και κάνοντας τα ευαίσθητα στο άγγιγμα και ευάλωτα στην τερηδόνα.

Για να αποφύγετε αυτή την μηχανική φθορά, να βουρτσίζετε τα δόντια σας με ημικυκλικές κινήσεις, κρατώντας την οδοντόβουρτσα υπό γωνία 45 μοιρών.

Μονάχα τις μασητικές επιφάνειες μπορείτε να βουρτσίζετε με παλινδρομικές κινήσεις.

·Μη βουρτσίζετε πολύ δυνατά. 

 Οι πιθανότητες να φθαρούν οι μικροσκοπικοί  ραβδοειδείς κρύσταλλοι της αδαμαντίνης αυξάνονται όταν βουρτσίζει κανείς δυνατά τα δόντια του. Επιπλέον, το επιθετικό βούρτσισμα μπορεί να πληγώσει τα ευαίσθητα ούλα, προκαλώντας ερεθισμό και υποχώρησή τους.

·Μη χρησιμοποιείτε  λάθος οδοντόβουρτσα.

 Η οδοντόβουρτσα δεν χρειάζεται να είναι σκληρή για να καθαρίσει τα δόντια. Εξίσου καλά καθαρίζουν και οι μέτριες, οι οποίες έχουν το πρόσθετο πλεονέκτημα ότι δεν τραυματίζουν πολύ την αδαμαντίνη ουσία.

Η βούρτσα, λοιπόν, πρέπει να είναι μέτριας σκληρότητας, πλαστική με αποστρογγυλεμένα άκρα.

·Αλλαγή Οδοντόβουρτσας.

 Πρόβλημα συνιστά επίσης το να έχετε… την ίδια  οδοντόβουρτσα επί μήνες για να μην πούμε επί χρόνια..

Όταν οι θύσανοι  της οδοντόβουρτσας χάσουν  το σχήμα τους , δηλαδή στραβώσουν με κλίση προς τα έξω η χάνουν την αναγκαία σκληρότητα τους (μαλακώσουν), χάνουν την ικανότητα τους  να καθαρίζουν επαρκώς και δεν είναι εύκολο να εισχωρήσουν ανάμεσα στα δόντια.

Η οδοντόβουρτσα με μια συνηθισμένη χρήση 2-3 φορές την ημέρα, χρειάζεται αλλαγή περίπου κάθε 2 έως 3 μήνες. Υπάρχουν οδοντόβουρτσες που χρησιμοποιούν  διάφορους τρόπους ένδειξης για τον χρόνο αλλαγή τους.

·Συντήρηση της Οδοντόβουρτσας.

Η οδοντόβουρτσα μετά την χρήση της πρέπει:

1)                 να ξεπλένεται καλά, αν είναι δυνατόν με καυτό νερό

2)                 να τινάζεται ώστε να φεύγει το νερό και

3)                 να φυλάσσεται σε σημείο οπού ν΄ αερίζεται καλά ώστε να στεγνώνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα.

 Μην χρησιμοποιείτε  θήκες ακόμη και αν έχουν τρύπες αερισμού. Η παρατεταμένη παραμονή υγρασίας στην βούρτσα ευνοεί τον πολλαπλασιασμό των μικροβίων, με αποτέλεσμα την επόμενη φορά πού θα βουρτσίσετε τα δόντια σας να «πασαλείβετε» τα δόντια σας με μικρόβια…

·Χρησιμοποιείτε μεσοδόντια βουρτσάκια. 

Όταν υπάρχουν ανοιχτά μεσοδόντια κενά (συνήθως λόγω υποχώρησης των ούλων) ή υπάρχουν γέφυρες χρησιμοποιείτε μεσοδόντια βουρτσάκια για αποτελεσματικό καθαρισμό ανάμεσα στα δόντια και σε σημεία που είναι δύσκολο να φτάσουν οι τρίχες της οδοντόβουρτσας. Ρωτείστε τον οδοντίατρό σας για το συνιστώμενο σε σας είδος και τον τρόπο καθαρισμού με αυτά τα βουρτσάκια.

·Δεν ξεπλένουμε επαρκώς το στόμα μας. 

Ναι, συμβαίνει και αυτό: πολλοί άνθρωποι, μετά το βούρτσισμα, φτύνουν απλώς την οδοντόπαστα και πάνε για ύπνο. Το βούρτσισμα και το οδοντικό νήμα ναι μεν απομακρύνουν τα βακτήρια από τα δόντια και από τα ούλα, όχι όμως και από το στόμα. Αυτό, θα το κάνει το καλό ξέβγαλμα.

·Μην χρησιμοποιείτε στοματικό διάλυμα τακτικά

Για να ξεβγάλετε το στόμα σας μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σκέτο νερό. Μη χρησιμοποιείτε στοματικά διαλύματα, παρά μόνο αν σας το συστήσει ο οδοντίατρός σας. Χρησιμοποιείτε στοματικά διαλύματα το πολύ για 20 ημέρες. Παρατεταμένη χρήση δημιουργεί ανθεκτικά στελέχη μικροβίων τα οποία μένουν αλώβητα από τα αντισηπτικά. Μην χρησιμοποιείτε αντισηπτικά με οινόπνευμα διότι δημιουργούν ξηροστομία η οποία συντείνει στην επιδείνωση της ουλίτιδας.

·Μη χρησιμοποιείτε ουσίες που κάνουν κακό στα δόντια σας.

Πολλές φορές χρησιμοποιούνται διάφορα μέσα για «λεύκανση» όπως λεμόνι, ξύδι, αλάτι, σόδα κλπ. (Μέχρι και αραιά χλωρίνη έχει χρησιμοποιηθεί με ολέθρια, όπως καταλαβαίνετε, αποτελέσματα για όλο το στόμα!!!)

Το αλάτι και η σόδα θα μπορούσαμε να πούμε ότι κάνουν καλό στα ούλα και είναι ουδέτερα για τα δόντια. Ωστόσο, το λεμόνι και το ξύδι είναι καταστροφικά για τα δόντια.

·Αν έχετε ευαίσθητο αντανακλαστικό εμετού.

Σε περιπτώσεις που το αντανακλαστικό του εμετού είναι έντονο και συνήθως αυτό εντείνεται με τον αφρό που δημιουργείται από την οδοντόκρεμα, αναζητείστε στα φαρμακεία οδοντόκρεμες μ’ ελάχιστο αφρό. Εν ανάγκη, μη χρησιμοποιείτε οδοντόκρεμα και επιμείνετε λίγο παραπάνω στον χρόνο βουρτσίσματος.

Άλλωστε ο καθαρισμός κατά 90+% γίνεται από την οδοντόβουρτσα!!!

·Μη σας αποθαρρύνει η εμφάνιση αίματος στην βούρτσα σας.

Η εμφάνιση αίματος στη βούρτσα σας σημαίνει ότι σε κάποιο σημείο έχουμε πρόβλημα ουλίτιδας. Εντοπίστε το σημείο αυτό και βουρτσίστε το πιο έντονα για όσο χρόνο χρειασθεί, μέχρι να σταματήσει να ματώνει. Όσο περισσότερο ματώνει τόσο περισσότερο βουρτσίστε. Αν δε σταματήσει σε 2-3 ημέρες ή επανέλθει σε σύντομο διάστημα (4-5 ημέρες)  τότε χρειάζεται να επέμβει ο οδοντίατρός σας. Σημαίνει, δηλαδή, ότι σε εκείνο το σημείο υπάρχει σκληρή πέτρα την οποία μόνο ο γιατρός σας μπορεί να  βγάλει.

Όσον αφορά τις γυναίκες, τα ούλα είναι ευαίσθητα λίγο πριν, στην διάρκεια και λίγο μετά την περίοδο. Αυτή η ευαισθησία εμφανίζεται είτε με εμφάνιση αίματος κατά το βούρτσισμα  είτε με φαγούρα, ελαφρό πόνο κλπ. Αυτά τα συμπτώματα θα παρέλθουν μόλις παρέλθει και η περίοδος, διαφορετικά χρειάζεστε οδοντίατρο.

·Βουρτσίζετε τα “σιδεράκια” σας

Όσοι κάνουν ορθοδοντική θεραπεία θα πρέπει να προσέχουν πολύ περισσότερο το βούρτσισμα των δοντιώ τους επειδή τα σιδεράκια κατακρατούν περισσότερη τροφή και τα δόντια είναι πιο ευάλωτα.

Αυτό γίνεται με ειδικές οδοντόβουρτσες και ειδικά βουρτσάκια.

Ακολουθώντας τις παραπάνω οδηγίες για το σωστό βούρτσισμα θα συνεχίσετε να έχετε ένα υγιές στόμα μέχρι τα βαθειά γεράματα και χωρίς επιβάρυνση της γενικής σας υγείας .

Κείμενο :Μαρία-Ειρήνη Κριτσωτάκη

Φοιτ. Οδοντιατρικής

Επιμέλεια :Κριτσωτάκης Σταύρος 

Χειρ. Οδοντίατρος