ΑΦΘΕΣ / Επανεμφανιζόμενη Αφθώδης Στοματίτιδα (ΕΑΣ)

Άφθες:  Ένας επώδυνος αθώος μπελάς!

Οι άφθες (γνωστές και ως «άφτρες») είναι επανεμφανιζόμενες πληγές στον στοματικό βλεννογόνο σε μορφή εξελκώσεων. Η πληγή αυτή εκτείνεται όχι τόσο δε βάθος αλλά περισσότερο σε έκταση και μόλις διαπερνά την επιφάνεια του βλεννογόνου.

Τα άτομα που τις εμφανίζουν είναι κατά τα άλλα υγιή.

ΣΗΜΕΙΑ- ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ  ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ

Άφθα στην γλώσσα 

Τα σημεία που προσβάλλονται συνήθως είναι οι κινητές μη- κερατινοποιημένες επιφάνειες του στόματος, δηλαδή τα χείλη (εσωτερικά) , η παρειά (μάγουλο), η γλώσσα , η υπερώα (ουρανίσκος)  και το έδαφος του στόματος.

Ο αριθμός των αφθών που μπορούν να εμφανιστούν είναι μικρός και έχουν μορφή επιφανειακών κυκλικών ελκώσεων.

Εμφανίζεται κάθε λίγες εβδομάδες, χωρίς εμφανή αιτία

Ο πόνος που εμφανίζεται κατά την λήψη της τροφής , χειροτερεύει την ποιότητα ζωής του ατόμου. Ιδιαίτερα όταν η τροφή είναι σκληρή ή περιέχει σε μεγάλες ποσότητες αλάτι, ξύδι, λεμόνι ή καυτερά καρυκεύματα .

Πιθανά, μειώνονται οι εκδηλώσεις στη μέση ηλικία.

Οι άφθες  χωρίζονται σε 3 κατηγορίες:

Α)Ελάσσων ΕΑΣ

Μικρή άφθα στον ουρανίσκο

Είναι η πιο συχνή μορφή και αποτελεί το 50% των περιπτώσεων. Οι άφθες εμφανίζονται στον μη-κερατινοποιημένο βλεννογόνο και το σχήμα τους είναι οβάλ με μέγεθος μικρότερο από 8 χιλιοστά. Ο αριθμός τους είναι συνήθως από μία έως πέντε.

Επουλώνονται μέσα σε 1-2 εβδομάδες και δεν αφήνουν σημάδια και ουλές στο εσωτερικό του στόματος.

Συχνότερη ηλικιακή ομάδα εκδήλωσης: 10-20 έτη

Β)Μείζων ΕΑΣ

Αποτελεί το 25% των περιπτώσεων. Σε αυτήν την

Μεγάλη άφθα στο χείλος

κατηγορία οι άφθες εμφανίζονται σε όλες τις επιφάνειες του στοματικού βλεννογόνου. Το σχήμα τους είναι και πάλι οβάλ, όμως το μέγεθος τους είναι μεγαλύτερο απ’ ότι στην ελάσσονα και κυμαίνεται στα 5-15 χιλιοστά. Ο αριθμός τους είναι ο ίδιος (1-5).

Ωστόσο, ο χρόνος επούλωσης τους είναι αρκετά μεγαλύτερος, καθώς ανέρχεται στους 4 μήνες, και αφήνουν σημάδι μετά την παρέλευση τους.

Συχνότερη ηλικιακή ομάδα εκδήλωσης: 5-20 έτη

Γ) Ερπητόμορφη ΕΑΣ

Ερπητόμορφη στοματίτιδα ΕΑΣ

Αποτελεί το 25% των περιπτώσεων. Οι άφθες εμφανίζονται στον μη-κερατινοποιημένο βλεννογόνο και το σχήμα τους είναι στρογγυλό ή ακανόνιστο με μέγεθος μικρότερο από 3 χιλιοστά. Ο αριθμός τους είναι συνήθως από πέντε έως είκοσι.

Η επούλωση τους επέρχεται μέσα σε δύο μήνες και δεν αφήνουν σημάδι.

Συχνότερη ηλικιακή ομάδα εκδήλωσης: 20-35 έτη.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ

Δεν υπάρχουν έγκυρα στοιχεία, αλλά μάλλον πρόκειται για παγκόσμια ασθένεια και υπολογίζεται ότι έχει επηρεάσει το 5-50% των ατόμων, ανά τον κόσμο.

Οι νέοι προσβαλονται περισσότερο απο αφθες

Μπορεί να εμφανιστεί στην 1^η δεκαετία της ζωής, αυξάνεται όμως η συχνότητα εμφάνισής της στην 2^η και 3^η δεκαετία.

Έχει παρατηρηθεί  ότι μειώνονται οι εκδηλώσεις στη μέση ηλικία.

Παρατηρούνται συνήθως σε άτομα με ψηλό κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο, σε περιπτώσεις που και οι 2 γονείς έχουν προσβληθεί αυξάνεται η πιθανότητα εμφάνισης  και σε περιόδους διακοπής του καπνίσματος.

 ΑΙΤΙΟΠΑΘΟΓΕΝΕΙΑ

Δεν υπάρχει οριστική απάντηση, αλλά οι άφθες όλων των κατηγοριών  κατατάσσονται στα αυτοάνοσα.

ΣΥΝΑΦΕΙΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Άφθα από τραυματισμό  από Οδοντοστοιχία και 
 Ορθοδοντικό μηχανισμό

Τοπικό τραύμα: π.χ. ιατρογενείς παράγοντες, πληγές από ορθοδοντικά μηχανήματα η μερικές ή ολικές οδοντοστοιχίες

Έχει παρατηρηθεί σε περιόδους αυξημένου άγχους και stress πχ σχολικές εξετάσεις , μετά από  διακοπή του καπνίσματος, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εξέλκωσης.

Ο μηχανισμός που δρα δεν έχει διασαφηνιστεί. Διάφορες έρευνες δείχνουν τη σύνδεση των δύο, αλλά πιθανώς να αποδεικνύουν περισσότερο τη σχέση μεταξύ τρόπου ζωής και κινδύνου εμφάνισης ελκών.

Μολύνσεις:  Καμιά   συσχέτιση με ιούς και μικρόβια. Έτσι, ο κίνδυνος επανεμφάνισης αφθών είναι μικρός σε καταστάσεις ανοσοκαταστολής, όπως συμβαίνει στην προσβολή από τον HIV. (Πιθανή έμμεση συσχέτιση με τον H.Pylori).

Μπορεί οι πληγές να επιμολυνθούν από μικρόβια αλλά ΔΕΝ οφείλονται σε μικρόβια.

Αλλεργίες τροφίμων: Μερικοί ασθενείς αναφέρουν επιδείνωση των συμπτωμάτων με λήψη σοκολάτας, φρούτων και τυριού. Ακόμη, πολλοί απ’ τους ασθενείς παρουσιάζουν αλλεργία στο αγελαδινό γάλα και διακόπτοντας τη λήψη του μειώνονται οι εξελκώσεις

Αιματικές ανεπάρκειες:  20% περίπου των ασθενών παρουσιάζουν έλλειψη σιδήρου

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΦΘΩΝ (από την πλευρά του γιατρού)

ΙΣΤΟΡΙΚΟ:

·             επανεμφανιζόμενες ελκώσεις του στόματος

·             Χωρίς ανιχνεύσιμο τοπικό αίτιο

Πολλαπλές Άφθες

·             Χωρίς πυρετό, βλεννοδερματικά, οφθαλμικά ή συμπτώματα από τα γεννητικά όργανα

·             Χωρίς γνωστή γαστρεντερική ή αιματολογική πάθηση

ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΥΡΗΜΑΤΑ :

·             1-5 επιφανειακές στοματικές ελκώσεις, κίτρινο περίβλημα, κόκκινο «φωτοστέφανο» (αν και πολλές φορές ο πόνος παρουσιάζεται πριν την εξέλκωση)

·             Συνήθως, χωρίς διογκωμένους λεμφαδένες (λεμφαδενοπάθεια)

·             Δεν υπάρχουν σημάδια αναιμίας.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ:

Δεν απαιτούνται

Όταν είναι μια εξέλκωση η οποία κρατάει πάνω από 1 μήνα πρέπει να ελεγχθεί  και να αποκλεισθεί άλλη περίπτωση όπως πχ καρκίνος και αυτό βέβαια σε περιπτώσεις που πρώτη φορά εμφανίζεται στο στόμα και όχι σε περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων  αφθών.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η άφθα είναι κάτι αρκετά συχνό, που δε μεταδίδεται και δε συνδέεται με συστηματικά νοσήματα, γι’ αυτό και η εμφάνισή της δεν πρέπει να μας αγχώνει. Ωστόσο, είναι κάτι που δεν έχει άμεση λύση και πιθανώς να μας ταλαιπωρεί για αρκετό καιρό.

ΦΑΡΜΑΚΟ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ.

Αν δεν κάνει τον κύκλο του η νόσος αυτή δεν περνάει.

Η καλή στοματική υγιεινή μειώνει τον χρόνο αποθεραπείας, γιατί εάν επιμολυνθούν οι μικρές πληγές  από διάφορα μικρόβια που ενδημούν στο στόμα  ,  ο χρόνος επούλωσης θα είναι μεγαλύτερος και τα συμπτώματα θα είναι πιο έντονα.

Γι’ αυτό είναι καλό να χρησιμοποιούμε ατραυματικές μεθόδους καθαρισμού των δοντιών κατά αυτό το διάστημα, όπως είναι μια  μαλακή οδοντόβουρτσα.

Αντιμικροβιακά στοματοπλύματα, δεν βοηθούν στη μείωση του χρόνου παραμονής της άφθας στο στόμα, αλλά προφυλάσσουν από επιμολύνσεις.

Τοπικά αναισθητικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για προσωρινή μείωση του πόνου, σε περίπτωση που είναι ανυπόφορος για τον ασθενή.

Τοπικά κορτικοστεροειδή, συχνά χρησιμοποιούνται για μείωση της έντασης και της διάρκειας του πόνου. Σπάνια η χρήση τους έχει δυσμενείς συνέπειες.

Χρήση Laser

Χρήση ηλεκτροκαυτηριασμού

Κατά διαστήματα έχουν δοκιμαστεί διάφοροι μέθοδοι μείωσης του  χρόνου που απαιτείται για να περάσει η επώδυνη αυτή βλάβη. Δοκιμάστηκαν διάφορα φάρμακα , ηλεκτροκαυτηριασμός, lazer κλπ. Απεδείχθη  ότι δεν μειώθηκε ο χρόνος αλλά σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις λόγω επιμόλυνσης αυξήθηκε .

Στα φαρμακεία κυκλοφορούν διάφορα σκευάσματα (πχ σε μορφή γέλης (gel) ) και διάφορα καλυπτικά των πληγών κλπ προκειμένου όπως λένε να θεραπεύσουν (!!!) και να συντομευόσουν τον χρόνο αποδρομής των ελκύσεων!

Όλα αυτά βοηθούν να μη αισθανόμαστε τόσο έντονα  τα διάφορα συμπτώματα (πόνο , κάψιμο , τσούξιμο κλπ ), αλλά ΔΕΝ θεραπεύουν ούτε συντομεύουν τον χρόνο αποδρομής.

 Μη φαρμακευτικά – πρακτικά  μέσα

Κατά καιρούς έχουν προταθεί και χρησιμοποιηθεί διάφορα πρακτικά μέσα ανακούφισης του πόνου και γενικώς των ενοχλήσεων από τις  άφθες

Τα πιο δοκιμασμένα και με κάποιο σχετικό αποτέλεσμα είναι τα πιο κάτω:

Α) Η τοποθέτηση του ζελέ από το φύλο της  αλόη βέρα 3-4 φορές ημερησίως πάνω στις ελκώσεις. Αν δεν υπάρχει  φρέσκο φύλλο μπορεί να  χρησιμοποιηθεί και χυμός από αλόη.

Β)Τοπική εφαρμογή φύλλων φασκόμηλου ή κρύο αφέψημα φύλλων του 4-5 φορές ημερησίως.

Γ) Τα χρησιμοποιημένα  φακελάκια από πράσινο  ή μαύρο τσάι βρεμένα τοποθετούνται πάνω στην πληγή της άφθας και έχει ως αποτέλεσμα να ανακουφίζει καθώς επίσης  βοηθά την επούλωση(?) .Μπορεί να χρησιμοποιηθεί επίσης κρύο τσάι για στοματοπλύσεις  5-6 φορές την ημέρα.

Δ) Διάλυμα μαγειρικής σόδας έχει χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση.

Ε)Χρήση χλιαρού αλατόνερου επίσης ανακουφίζει.

Ζ)  Επιτόπιος εφαρμογή ελαιολάδου επίσης έχει προταθεί.

Η) Και τέλος όσο και αν σας φαίνεται παράξενο τοπική εφαρμογή  καυτερής πιπεριάς. Την  αρχική αίσθηση του καψίματος θα δώσει εν συνεχεία την θέση της  σε ανακούφιση από τον πόνο  λόγω της καψαικίνης που έχει η πιπεριά  .

Όλα αυτά και πολλά άλλα  πρακτικά μέσα μαζί με όλα τα φαρμακευτικά που υπάρχουν απλώς ανακουφίζουν και δεν θεραπεύουν.

ΠΡΟΣΟΧΗ

Ας έχουν  υπ όψιν μας,  ειδικά οι  ηλικίες πάνω από την μέση , όταν εμφανιστεί μια αλλοίωση η οποία έχει όψη άφθας, αλλά δεν υποχωρεί σ ένα μήνα,   καλό είναι να πηγαίνετε για έλεγχο στο οδοντίατρο σας.

Αυτός θα κάνει την διαφοροδιάγνωση.

Ο καρκίνος καραδοκεί και δεν αστειεύεται !

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Σαν συμπέρασμα θα λέγαμε ότι η άφθα είναι μια επώδυνη αλλά αθώα πληγή η οποία μας κάνει την ζωή δύσκολη , την οποία δεν μπορούμε να προλάβουμε και για την οποία δεν υπάρχει φάρμακο . Εν τω μεταξύ αποφύγετε τ΄ αλμυρά( πχ παστά, τουρσιά) , τα ξινά  και τα σκληρά φαγητά.

Χρειάζεται μόνο υπομονή μέχρι να κάνει τον κύκλο της. 

ΥΓ. Η σωστή λέξη είναι άφθα και όχι «άφτρα» όπως κακώς γράφεται .

Η λέξη είναι αρχαία Ελληνική και σημαίνει μικρό έλκος (πληγή ) στο στόμα!

Κείμενο

Κριτσωτάκη Μαρία Ειρήνη

Φοιτήτρια Οδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

Επιμέλεια

Κριτσωτάκης Σταύρος

Χειρ. Οδοντίατρος

___________________________________________________

Εάν σας αρέσει τo Blog μας , κάνετε ένα like και εγγραφή για να ενημερώνεστε ανελλιπώς.

Θα μας βρείτε και στο Facebook με το ίδιο όνομα

ΠΕΡΙΟΔΟΝΤΙΤΙΔΑ και Στυτική Δυσλειτουργία

Μια νόσος του στόματος που δεν αφήνει τίποτε …όρθιο!

Όταν οδοντίατρος σας, σάς συμβουλεύει να βουρτσίζετε τα δόντια σας, αυτό δεν είναι  μόνο για το καλό των δοντιών σας αλλά και γενικώς για την υπόλοιπη υγεία σας.

Περιοδοντίτιδα θα λέγαμε με λίγες λέξεις ότι είναι η νόσος στην οποία εξελίσσεται η ουλίτιδα όταν αφεθεί χωρίς θεραπεία. Η φλεγμονή από τα ούλα προχωρεί και μεταδίδεται στην περιοχή του οστού που στηρίζει τα δόντια με τελικό αποτέλεσμα τα δόντια να χάσουν την στήριξη τους και στο τέλος να πέσουν!

Περιοδοντίτιδα και η υπόλοιπη υγεία

Τα μικρόβια αυτής της φλεγμονής δυστυχώς δεν δημιουργούν προβλήματα μόνο τοπικά στο στόμα αλλά επηρεάζουν και πολλά άλλα όργανα και καταστάσεις.

Τέτοια προβλήματα είναι πχ Δυσκολίες στη σύλληψη και στην εγκυμοσύνη, Αρθρίτιδα, Βρογχίτιδα , πνευμονία,  Σακχαρώδης Διαβήτης, Περιοδοντίτιδα και Καρδιοαγγειακά προβλήματα. Η περιοδοντική νόσος επίσης αυξάνει τις πιθανότητες για έμφραγμα, εγκεφαλικά επεισόδια , στένωση καρωτίδων, βαλβιδοπάθεια , αθηρωμάτωση των αγγείων, θρομβώσεις, φλεβίτιδα  κλπ

Η περιοδοντική νόσος διπλασιάζει τον κίνδυνο αναπτύξεως στεφανιαίας νόσου.

Περιοδοντίτιδα και  σεξουαλική ανικανότητα.

Μεταξύ των οργάνων που. .. πέφτουν(!) θύμα της περιοδοντίτιδας είναι και το …πέος !

Διάφορες μελέτες μέχρι τώρα  έδειξαν ότι πως όσο χειρότερη περιοδοντική υγεία είχε ομάδα πασχόντων από στυτική δυσλειτουργία, τόσο σοβαρότερη ήταν η δυσλειτουργία αυτή.

Μια τελευταία έρευνα διεξήχθη στην Ταιβάν.

Η τελευταία ερεύνα

Σύμφωνα με την  έρευνα , οι άνδρες που έχουν περιοδοντική νόσο έχουν επίσης ένα υψηλό ποσοστό ανικανότητας.

 Ερευνητές στην Ταϊβάν μελέτησαν σχεδόν 33.000 άνδρες με προβλήματα στύσης και 162.000 άνδρες χωρίς αυτό το πρόβλημα.

Στην ομάδα  χωρίς στυτική δυσλειτουργία μόνο το 12%  περίπου είχε ασθένεια των ούλων.

Στην ομάδα με περιοδοντίτιδα που περιλαμβάνονται 23.400 άνδρες περίπου το 27 % των ανδρών με μεγάλη στυτική δυσλειτουργία και μόνο το 9%  των ατόμων με απόλυτη  φυσιολογική στυτική λειτουργία.

Η μελέτη διήρκησε  πέντε χρόνια.

Τα ευρήματα έδειξαν ότι η περιοδοντίτιδα ήταν πολύ πιο διαδεδομένη μεταξύ των ανδρών με στυτική δυσλειτουργία από την άλλη ομάδα.

Η μελέτη δεν απέδειξε ότι η περιοδοντική νόσος προκαλεί ανικανότητα, μόνο ότι υπάρχει μια σύνδεση μεταξύ των δύο.

Η σχέση μεταξύ της στυτικής δυσλειτουργίας και της  περιοδοντίτιδα είναι πολύ πιθανό να οφείλεται σε φλεγμονή στα αιμοφόρα αγγεία στο  σηραγγώδες σώμα,  που προκαλείται από την  περίσσεια βακτηρίων στο στόμα και με τελικό αποτέλεσμα την στυτική δυσλειτουργία του πέους.

Άλλες έρευνες

Άλλοι ερευνητές στην Τουρκία εξέτασαν τη σχέση μεταξύ της χρόνιας περιοδοντίτιδας και στυτικής δυσλειτουργίας στους άνδρες στα τριάντα τους.

Στη μελέτη τους, το 53% των ανδρών που είχαν προβλήματα στύσης  είχαν επίσης χρόνια περιοδοντίτιδα.

Στην ομάδα σύγκρισης των ανδρών που δεν είχαν προβλήματα , μόνο το 23% είχε ασθένεια των ούλων.

Οι νεαροί άνδρες και οι ηλικιωμένοι έχουν τον υψηλότερο κίνδυνο.

Οι νεαροί άνδρες διότι αν συνεχίσουν με περιοδοντική νόσο αυξάνουν την πιθανότητα να παρουσιάσουν μόνιμη δυσλειτουργία και οι ηλικιωμένοι επιβαρύνονται με έναν επί πλέον  παράγοντα,  πέραν των άλλων λόγω ηλικίας , συστηματικών παθήσεων , φαρμάκων κλπ

Προγενέστερες μελέτες, εξάλλου, είχαν υποδηλώσει πως η φλεγμονή της περιοδοντικής νόσου εμποδίζει την παραγωγή μιας ουσίας που λέγεται μονοξείδιο του αζώτου και χαλαρώνει τα αιμοφόρα αγγεία, αυξάνοντας έτσι την ροή αίματος στο πέος.

Άλλη μελέτη έχει δείξει ότι πιθανώς υπάρχει σχέση μεταξύ της υπερτροφίας του προστάτη λόγω προστατίτιδας που πιθανώς οφείλεται σε μικρόβια που έχουν σχέση με την περιοδοντίτιδα.

Τι πρέπει να κάνετε

Σαν συμπέρασμα λοιπόν θα λέγαμε ότι με την περιοδοντίτιδα όχι μόνο πέφτουν τα δόντια αλλά δυστυχώς επηρεάζουν την γενικότερη υγεία  αλλά και τις σεξουαλικές σχέσεις των ανθρώπων .

Και βέβαια δεν αναφέρομαι στην απωθητική κακοσμία του στόματος η οποία σου κόβει πολλές φορές κάθε όρεξη για σέξ.

Μιλάμε για την αυτή καθ΄ αυτή την στυτική λειτουργία. Γι αυτό τον λόγο βουρτσίζετε καθημερινά τα δόντια σας τουλάχιστον 2 φορές , περιορίσετε το κάπνισμα που επιβαρύνει την περιοδοντίτιδα και φροντίζετε να επισκέπτεστε τον Οδοντίατρο σας 2 φορές τον χρόνο για επαγγελματικό καθαρισμό.

Η παραμέληση της στοματικής υγιεινής δεν θα έχει σαν αποτέλεσμα μόνο να πέσουν τα δόντια σας αλλά και άλλα μέλη του σώματος σας θα δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στα…. καθήκοντα τους!

Η φροντίδα της στοματικής υγείας δεν έχει μόνο σαν αποτέλεσμα να έχετε όλα σας τα δόντια μέχρι τα βαθειά γεράματα , αλλά σας κάνει να χαμογελάτε μ’ ένα όμορφο χαμόγελο εσείς και η/ο  σύντροφος σας ικανοποιημένοι διότι το… ηθικό σας  παραμένει υψηλά και γεμάτοι αυτοπεποίθηση!!!   

Κείμενο

Κριτσωτάκης Σταύρος

Χειρ. Οδοντίατρος

Επιμέλεια

Κριτσωτάκη Μαρία-Ειρήνη

Φοιτ. Οδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ

Εάν σας αρέσει τo Blog μας , κάνετε ένα like και εγγραφή για να ενημερώνεστε ανελλιπώς.