Δευτέρα 11 Μαρτίου 2013

ΑΣΘΕΝΗΣ και ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ - Η φοβία αιτία ατυχήματος κατά την διάρκεια της θεραπείας

Ο φόβος για την Οδοντοθεραπεία

Αίτια – αντιδράσεις – αποτελέσματα – προετοιμασία - πρόληψη – επικοινωνία εκτάκτου ανάγκης - διαπαιδαγώγηση.

Πρόλογος
 Το Οδοντιατρείο είναι ένας χώρος στον οποίο ζητούν βοήθεια άνθρωποι διαφορετικών κοινωνικών ομάδων, με διαφορετικά κίνητρα, διαφορετικής μόρφωσης, χαρακτήρα, ψυχοσύνθεσης , οικονομικής δυνατότητας κλπ.
Με όλους αυτούς, ο Οδοντίατρος, πρέπει να καταφέρει να επικοινωνήσει, να προσαρμοστεί στον χαρακτήρα τους, να αντιληφθεί  τις διαφορετικές ανάγκες τους και τις επιθυμίες τους, ν’ αναλύσει τις δυνατότητες θεραπείας ανάλογα με τα επί μέρους χαρακτηριστικά του καθενός .

Τέλος να προτείνει ένα σχέδιο θεραπείας, να πείσει για την υλοποιήσει του και βέβαια  να το εφαρμόσει.
Ο περισσότεροι απ ' αυτούς (80%)  τους  διαφορετικούς άνθρωπους, με τα διαφορετικά κίνητρα και τις διαφορετικές ανάγκες (απαλλαγή από τον πόνο, λειτουργικό η αισθητικό πρόβλημα, πρόληψη κλπ) , έχουν λίγο η πολύ  ένα κοινό σημείο.
Τον φόβο για την Οδοντοθεραπεία.
Τον φόβο για τον πόνο.
Αίτια
Ο  φόβος αυτός προέρχεται περισσότερο από το παρελθόν που έχει μεταφερθεί σαν μύθος η απειλή από τους γονείς στα παιδιά.
Στην σημερινή πραγματικότητα δεν έχει βάση, με τα φάρμακα , τα σύγχρονα μηχανήματα, εργαλεία και μεθόδους που χρησιμοποιούνται.
Κανένας βέβαια δεν θα έλεγε ότι  ,το να δουλεύει μέσα στο στόμα,  μια οδοντιατρική χειρολαβή (τροχός) δηλ. μια αεροτουρμπίνα με 400.000+ στροφές το λεπτό , είναι το πιο ευχάριστο πράγμα.
Πιο πολύ είναι ο φόβος  για τον πόνο και λιγότερος ο πραγματικός πόνος.
Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πραγματικούς η ψυχολογικούς λόγους.
Π.χ. η απουσία αναισθησίας ,η ατελής ή  μειωμένη αναισθησία, ο φόβος του πόνου, ο φόβος της βελόνας της αναισθησίας, ο φόβος πνιγμού , η  αίσθηση καταπίεσης , η  κόπωση , η αίσθηση πίεσης η πόνου στο στήθος , η συλλογή νερού στο πίσω μέρος της στοματικής κοιλότητας, η  ενόχληση από κάποιο εργαλείο η μηχάνημα , η δυσφορία για την όλη  διαδικασία , ο ήχος του τροχού , η ιδέα ή η θέα του αίματος, ο φόβος για πιθανό τραυματισμό (πχ γλώσσας) , η ιδέα της ακινησίας, η αδυναμία ρινικής αναπνοής  κλπ. είναι ορισμένοι από τους άπειρους λόγους για τους οποίους κάποιος φοβάται η απεχθάνεται την οδοντοθεραπεία.
Αυτός ο φόβος και βέβαια η αντίδραση μεγεθύνεται υπέρμετρα σε περίπτωση παλαιάς κακιάς εμπειρίας.
Ενόχληση, δυσφορία,  σίγουρα υπάρχει αλλά δυστυχώς πάρα πολλοί δεν σταματούν εκεί.
Αντιδράσεις λόγω φόβου.
Αυτή η ενόχληση , ο ελάχιστος πόνος και ο φόβος δημιουργεί αντιδράσεις ,πριν αλλά δυστυχώς και κατά την διάρκεια της θεραπείας . 
Η αντίδραση πριν την θεραπεία εκδηλώνεται με την αποφυγή της προσέλευσης στο Οδοντιατρείο που έχει σαν αποτέλεσμα την περαιτέρω καταστροφή των δοντιών .
Τα δόντια δεν είναι δυνατόν να αυτοϊαθούν μόνα τους όπως πιθανώς συμβαίνει σ’ ένα απλό κρυολόγημα.
Τα δόντια εξακολουθούν να χαλάνε που έχει σαν αποτέλεσμα να απαιτείται περισσότερος χρόνος, κόπος, πόνος και βέβαια περισσότερα χρήματα Ένα απλό σφράγισμα όταν το αφήσεις μπορεί μέχρι και εξαγωγή να χρειασθεί μετά από 6 μήνες.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την σταδιακή οδοντικά αναπηρία (!) του συγκεκριμένου ατόμου με την αποφυγή της οδοντοθεραπείας.
Αντιδράσεις λίγο πρίν την έναρξη της θεραπείας μπορεί να εκδηλωθούν με την υπερκινητικότητα, εκνευρισμό, κλάμα, αύξηση των καρδιακών παλμών , αύξησης της πίεσης, τάση για ούρηση κλπ
Αντιδράσεις μετά την έναρξη της θεραπείας :
Απότομα τινάγματα και κινήσεις όχι μόνο της κεφαλής αλλά και ολόκληρου του σώματος, προσπάθεια απομάκρυνσης του χεριού του γιατρού , των εργαλείων η του τροχού , κλάμα, άρνηση συνεργασίας , εφίδρωση, κρίσεις πανικού έως κρίσεις υστερίας, υπογλυκαιμία, αύξησης της πίεσης, ταχυκαρδία, λιποθυμία , ακράτεια ούρων κλπ.
Ακόμη και επιληπτικές κρίσεις λόγω έντασης, ασθματική κρίση   και σε ακραίες περιπτώσεις έμφραγμα, εγκεφαλικό επεισόδιο, ανακοπή,
Προβλήματα λόγω αντίδρασης  
Η αντίδραση μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα που μπορεί να είναι απλό όπως η παράταση του χρόνου της θεραπείας μέχρι τον σοβαρό τραυματισμό του Ασθενούς η του Οδοντογιατρού και βέβαια σε ακραίες περιπτώσεις η κατάληξη στο νοσοκομείο.
Είναι από λίγο έως πάρα πολύ επικίνδυνο τόσο για σας όσο και για τον γιατρό σας.
Μην ξεχνάτε ότι ο οδοντιατρικός τροχός γυρίζει από 5.000 έως και 400.000 στροφές το λεπτό.
Είναι ένα επικίνδυνο μηχάνημα εάν γίνει ατύχημα!
Και όχι μόνο αυτό. Άλλα εργαλεία όπως νυστέρια, ανιχνευτήρες, εργαλεία αποτρύγωσης και απόξεσης , οποιαδήποτε αιχμηρό εργαλείο , αλλά ακόμη και μία λαβίδα   μπορεί να δημιουργήσει μικρό η μεγαλύτερο πρόβλημα στα δόντια η στους μαλακούς ιστούς (χείλη, γλώσσα , παρειές η ούλα )
Σε αυτές τις στιγμές του φόβου για τον πόνο , του πόνου (μικρού η μεγάλου ) η της ενόχλησης ,αν η θεραπεία δεν δίνει την δυνατότητα να μιλήσετε απ’ ευθείας στο γιατρό σας ,μην πανικοβάλλεστε.
Αποφύγετε τις απότομες κινήσεις της γλώσσας, της γνάθου, της κεφαλής η του σώματος σε περίπτωση πόνου , δυσφορίας, ενόχλησης κλπ
Αν βλέπετε ότι ο φόβος σας έχει καταλάβει δώστε στον γιατρό σας να καταλάβει πως αισθάνεστε. Είναι προτιμότερο ν’ αναβληθεί η συνεδρία παρά να συνεχισθεί με απρόβλεπτα αποτελέσματα.
Πρόληψη
Ο Οδοντίατρος πρέπει να λάβει τα μέτρα του.
Α) Πρέπει να είναι προετοιμασμένος κατ’ αρχάς ο ίδιος ώστε να μπορέσει ν’ αντιμετωπίσει με τα σωστά αντανακλαστικά και αποτελεσματικά τις αντιδράσεις του Ασθενούς.
Στην προετοιμασία  περιλαμβάνεται:
H καλή Γενική   του Υγεία.
H καλή ψυχολογική του διάθεση .
H   καλή όραση του.
Η αρχή της ημέρας όταν και οι δύο (Ασθενής και Οδοντίατρος) είναι ξεκούραστοι είναι η κατάλληλη χρονική περίοδος για δύσκολες και κουραστικές επεμβάσεις .
Η χρήση εγκύρων επιστημονικών θεραπειών , μεθόδων και διεργασιών.
Η χρήση  εγκύρων μηχανημάτων ,εργαλείων και  υλικών (ISO, CE κλπ)
Η επαρκής γνώση και εμπειρία της χρήσης των μηχανημάτων , εργαλείων,  υλικών, θεραπειών και διαδικασιών.
Η ύπαρξη εξωτερικών πιέσεων (πολλοί ασθενείς στην αίθουσα αναμονής, λίγος χρόνος διαθέσιμος στον ασθενή, λήξη ωραρίου λειτουργίας του Ιατρείου κλπ) δεν συμβάλλει στην επιτυχή επέμβαση.
Β) Η γνώση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του Ασθενούς παίζει μεγάλο ρόλο στην συνεργασία του.
Ο χαρακτήρας παίζει μεγάλο ρόλο ιδιαίτερα σε δύστροπους, μη συνεργάσιμους  η φοβισμένους ασθενείς.
Η ύπαρξη ιδιαίτερων χαρακτηριστικών στον ασθενή .
Π.χ.  Ευαισθησία του πίσω μέρους της υπερώας η της γλώσσας, έντονη τάση για εμετό, εύκολη κόπωση, δυσκολία διάνοιξης του στόματος, αδυναμία ρινικής αναπνοής, ευκίνητη γλώσσα, υπερβολική αντίδραση σε συνήθεις διαδικασίες, υπερκινητικότητα  κλπ .
Η ύπαρξη  εμπιστοσύνης του ασθενούς στον Οδοντογιατρό του.
Η προηγούμενη επιτυχής η μη συνεργασία Ασθενούς και Οδοντογιατρού.
Η γνώση της αντίδρασης του ασθενούς σε παρόμοιες  θεραπείες.
Η γνώση του πλήρους Ιατρικού Ιστορικού  και των εμπειριών του ασθενούς (ειδικά των κακών).
Η γνώση των λαμβανομένων φαρμάκων από τον ασθενή.
Γ) Προετοιμασία του Ασθενούς
Η ψυχολογική προετοιμασία και ηρεμία πριν την έναρξη της θεραπείας του ασθενούς.
Η επεξήγηση της διαδικασίας στον ασθενή ώστε να είναι προετοιμασμένος (αν κρίνεται απαραίτητο).
Η χρήση βοηθητικών ηρεμιστικών φαρμάκων για των ασθενή πριν την έναρξη της θεραπείας όπου είναι αναγκαίο.
Η παρουσία τρίτων στο χώρο της θεραπείας που επηρεάζονται εύκολα αρνητικά στην θέα αίματος, νυστεριών , τροχών κλπ αντενδείκνυται.
Η παρουσία τρίτου προσώπου για συμπαράσταση εφόσον δεν επηρεάζονται αυτά αρνητικά.
Αντενδείκνυται η   ομιλία από τρίτους στον Οδοντογιατρό σε φάση δύσκολης θεραπείας και απόσπαση της προσοχής του.
Κατά την διάρκεια της θεραπείας
Η μικρότερη ενόχληση του Ασθενούς και η έγκαιρος αντανακλαστική και αποτελεσματική αντίδραση του Οδοντίατρου ώστε να υπάρξει αποτελεσματική  πρόληψη και  αποφυγή ατυχημάτων έχει σχέση και με τα κάτωθι:
Η επαρκής  αναισθησία εφ’ όσον χρειάζεται .
Ο καλός φωτισμός .
Ο επαρκής χρόνος για την θεραπεία.
Η ακρίβεια των κινήσεων και των χειρισμών του Οδοντιάτρου.
Η σωστή θέση του σώματος και  των χεριών του Οδοντογιατρού.
Η σωστή θέση της οδοντιατρικής έδρας (καρέκλας)
Η θέση  των εργαλείων και των μηχανημάτων που χρησιμοποιούνται.
Η βοήθεια από εξειδικευμένο προσωπικό όπου είναι αναγκαίο.
Η θέση του σώματος και της κεφαλής του ασθενούς.
Η ενθάρρυνση του ασθενούς, η προειδοποίηση σε δύσκολες στιγμές ιδιαίτερης ακινησίας.
Η έγκαιρος  απομάκρυνση της γλώσσας, των χειλών και των παρειών  από την θέση εργασίας.
Η καλή αναρρόφηση του νερού η άλλων υγρών ειδικά από το βάθος της στοματικής κοιλότητας.
Η συνεχής επιφυλακή ώστε με τα καλά του αντανακλαστικά να προλάβει πιθανό τραυματισμό.
Η διακοπή της θεραπείας όταν βλέπει ότι ο ασθενής κουράζεται η όταν έχει φοβηθεί υπερβολικά.
Η ταχεία ολοκλήρωση της θεραπείας.
Τρόποι επικοινωνίας κατά την διάρκεια της θεραπείας
Οι περισσότεροι από τους ασθενείς ενδέχεται να έχουν ένα πρόβλημα του πώς να επικοινωνήσουν  με τον οδοντίατρο κατά τη διάρκεια της οδοντιατρικής θεραπευτικής διαδικασίας. 
Η κύρια επικοινωνίας είναι αυτή της προφορικής επικοινωνίας που σίγουρα θα επηρεαστεί  κατά τη διάρκεια της οδοντιατρικής θεραπευτικής διαδικασίας. 
Είμαι καλά
Εδώ είναι μερικά Διεθνή σήματα με τα  χέρια που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο Ασθενής για να επικοινωνήσει με τον Οδοντίατρο κατά τη διάρκεια της οδοντοθεραπείας .

Πονάει λίγο
Πόνος


Πονάει πολύ
Θέλω να μιλήσω


Θέλω να ξύσω το πρόσωπο μου
Ξέπλυνε τό στόμα μου  ή αναρρόφησε   το νερό από τό στόμα μου









Διαπαιδαγώγηση
Και βέβαια εσείς που φοβάστε μην μεταδίδετε τον φόβο στα παιδιά σας . Μπροστά στα παιδιά σας, ακόμα και αν είναι πολύ μικρά , μην συζητάτε για κακές εμπειρίες.
Στο μυαλουδάκι τους τα παιδιά έχουν την εικόνα του πατέρα τους, σαν άνδρας , να είναι δυνατός και άφοβος.
Όταν βλέπουν αντιδράσεις φόβου του πατέρα τους απέναντι στην οδοντοθεραπεία,  η λογική τους λέει ότι «για να φοβάται ο μπαμπάς, που είναι δυνατός και άφοβος , τότε πράγματι αυτό είναι οδυνηρό και φοβερό!!!»,
Αυτό η εικόνα  τον πατέρα τους ,να φοβάται, μένει ανεξίτηλα στην μνήμη και αυτό επηρεάζει και τα ίδια σ’ όλη την ζωή τους χωρίς λόγο και χωρίς δικιά τους  οδυνηρή εμπειρία.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η μητέρα μπορεί να κάνει το αντίθετο.Επίσης ποτέ μην απειλείτε το παιδί με τιμωρία οτιδήποτε έχει σχέση με Οδοντοθεραπεία.
Αντιθέτως , όταν είναι να πάτε σε Οδοντίατρο , εξιδανικεύετε την κατάσταση λέγοντας:
“ Ο Οδοντίατρος θα μου φτιάξει τα δόντια μου όμορφα”
“Ο Οδοντίατρος θα μου σταματήσει τον πόνο”
“Ο Οδοντίατρος είναι φίλος μου” κλπ
Προσπαθήστε τον φόβο σας να μην τον κληρονομήσετε στα παιδιά σας.
Επίλογος
Στην Οδοντοθεραπεία ,σε περιπτώσεις ευαίσθητων ασθενών , ο φόβος είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα και όχι τόσο ο πόνος , ο οποίος μπορεί να ελεγχθεί αποτελεσματικά.

Ο Οδοντογιατρός πρέπει να είναι προετοιμασμένος σωματικά , ψυχολογικά και επιστημονικά για να αντιμετωπίσει το περιστατικό και προετοιμασμένος και γνώστης του Ιατρικού και Οδοντιατρικού Ιστορικού και του χαρακτήρα του ασθενούς.
Ο ασθενής πρέπει να εμπιστεύεται τον γιατρό του , να γνωστοποιεί τους φόβους και τις πιθανές αντιδράσεις του και βέβαια να κάνει υπομονή.
Ο ασθενής να συζητάει με τον γιατρό του όλες τις φοβίες του για την θεραπεία.
Αν χρειασθεί να γίνεται φαρμακευτική αγχολυτική  προετοιμασία.
Η μακροχρόνια αμοιβαία γνωριμία , συνεργασία και εμπιστοσύνη  δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα.

Ο φόβος είναι μέσα μας, δεν είναι ο τροχός.
Η πρόληψη είναι το φάρμακο  του φόβου.
Πρόληψη με την σωστή διατροφή.
Πρόληψη με την σωστή στοματική υγιεινή.
Πρόληψη με την προληπτική και έγκαιρη παρέμβαση του  Οδοντιάτρου .
Πρόληψη με την σωστή Θεραπεία.
Έτσι θα καταλάβετε ότι ο Οδοντίατρος είναι φίλος και θεραπευτής.
Για να έχετε πάντα ένα γλυκό φιλί και ένα όμορφο χαμόγελο!
        Όπως λέμε ...
Kiss & Smile

Κριτσωτάκης Σταύρος
Χειρ.  Οδοντίατρος

Κριτσωτάκη Μαρία Ειρήνη
Φοιτ. Οδοντιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ




Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.